در دنیای خودرو، هر قطعه‌ای نقشی مهم در کارکرد کلی موتور ایفا می‌کند. کوئل (Coil) یکی از قطعات اصلی سیستم جرقه‌زنی است که بدون آن احتراق در سیلندرها امکان‌پذیر نیست. کوئل وظیفه دارد جریان برق باتری را تقویت کرده و به ولتاژی بسیار بالا تبدیل کند تا جرقه لازم در شمع‌ها تولید شود.
وظیفه کوئل در خودرو
کوئل یک ترانسفورماتور القایی است که با دریافت ولتاژ ۱۲ ولت از باتری، آن را به حدود ۱۵۰۰۰ تا ۴۰۰۰۰ ولت تبدیل می‌کند. این ولتاژ بالا برای ایجاد جرقه‌ای قوی در شمع‌ها ضروری است تا سوخت موجود در سیلندرها مشتعل شود.
انواع کوئل خودرو
۱. کوئل ساده یا ترانسفورمری (Transformer Coil):
نوع قدیمی که در خودروهای کاربراتوری استفاده می‌شد. این کوئل فقط یک خروجی دارد و با دلکو هماهنگ می‌شود.
۲. کوئل دوبل (Dual Coil):
شامل دو خروجی است و معمولاً در خودروهایی با موتور چهار سیلندر استفاده می‌شود. هر کوئل برای دو شمع است و به صورت زوج‌زوج کار می‌کند.
-
کوئل ریل (Rail Coil) یا کوئل خطی:
یک قطعه خطی است که روی تمام شمع‌ها قرار می‌گیرد و به طور مستقیم ولتاژ را به هر شمع می‌رساند. بدون وایر کار می‌کند. -
کوئل مجزا یا تک (Pencil Coil / Coil on Plug):
برای هر سیلندر یک کوئل مستقل وجود دارد. معمولاً در خودروهای مدرن به کار می‌رود و عملکرد دقیق‌تری دارد.
علائم خرابی کوئل خودرو
-
روشن شدن چراغ چک موتور (Check Engine)
-
بد کار کردن موتور یا ریپ زدن
-
کاهش قدرت و شتاب خودرو
-
افزایش مصرف سوخت
-
عدم استارت خوردن یا دیر روشن شدن
-
بوی خام سوزی در اگزوز
دلایل خرابی کوئل
-
گرمای بیش از حد موتور
-
استفاده از شمع‌های بی‌کیفیت یا مستهلک
-
نفوذ رطوبت به داخل کوئل
-
لرزش‌های زیاد موتور یا ضربه فیزیکی
-
نوسانات برق و اتصالات معیوب
نحوه تست کوئل
برای تست سلامت کوئل می‌توان از دستگاه دیاگ استفاده کرد یا به صورت دستی با اهم‌متر (مولتی‌متر) مقاومت سیم‌پیچ اولیه و ثانویه را اندازه گرفت. همچنین در برخی موارد با تعویض کوئل مشکوک با یک کوئل سالم می‌توان عملکرد را بررسی کرد.
توصیه‌های نگهداری از کوئل
-
استفاده از شمع‌های استاندارد و تعویض به‌موقع آن‌ها
-
اجتناب از شست‌وشوی موتور با آب پرفشار
-
بررسی دوره‌ای وایرها و عدم وجود شکستگی یا پوسیدگی
-
پرهیز از رانندگی در مسیرهای بسیار مرطوب یا گل‌آلود بدون پوشش مناسب
نتیجه‌گیری
کوئل خودرو، قلب سیستم جرقه‌زنی است و نقش حیاتی در احتراق و عملکرد بهینه موتور دارد. تشخیص به‌موقع علائم خرابی و نگهداری صحیح از این قطعه می‌تواند از هزینه‌های سنگین تعمیراتی جلوگیری کرده و عمر موتور را افزایش دهد.
