چطور کویل خودرو را تست کنیم؟ آموزش کامل تست جرقه کویل

تست جرقه کویل خودرو؛ راهنمای کامل برای تشخیص سلامت کویل

کویل خودرو یکی از مهم‌ترین قطعات در سیستم جرقه‌زنی است که نقش اساسی در روشن شدن موتور ایفا می‌کند. خرابی این قطعه می‌تواند منجر به بدکارکردن موتور، افزایش مصرف سوخت و حتی روشن نشدن خودرو شود. در این مقاله به زبان ساده و کاملاً عملی، روش‌های تست جرقه کویل را بررسی می‌کنیم.

کویل خودرو چیست و چه وظیفه‌ای دارد؟

کویل خودرو یا Ignition Coil یکی از اجزای کلیدی در سیستم جرقه‌زنی (Ignition System) موتورهای بنزینی است. وظیفه اصلی آن، تبدیل ولتاژ پایین باتری (۱۲ ولت) به ولتاژ بسیار بالا (بین ۲۰٬۰۰۰ تا ۵۰٬۰۰۰ ولت) است که برای ایجاد جرقه در شمع‌ها (Spark Plugs) و در نتیجه احتراق مخلوط سوخت و هوا در سیلندرها مورد نیاز است.

چطور کویل این کار را انجام می‌دهد؟

کویل در واقع یک ترانسفورماتور افزاینده است. این ترانس از دو سیم‌پیچ تشکیل شده:

• سیم‌پیچ اولیه: با تعداد دور کم و متصل به برق ۱۲ ولت خودرو.

• سیم‌پیچ ثانویه: با تعداد دور زیاد (معمولاً بین ۱۰ تا ۱۰۰ برابر بیشتر از اولیه).

وقتی جریان برق به سیم‌پیچ اولیه وارد می‌شود و ناگهان قطع می‌شود (به‌وسیله کنترل ECU یا دلکو)، یک میدان مغناطیسی قوی ایجاد و سپس به سرعت فرو می‌ریزد. این تغییر سریع باعث القای ولتاژ بالا در سیم‌پیچ ثانویه می‌شود که آن را به شمع انتقال می‌دهد.

 نقش کویل در چرخه احتراق موتور

1. ECU فرمان می‌دهد که جرقه ایجاد شود.

2. کویل جریان برق را دریافت می‌کند.

3. با ایجاد میدان مغناطیسی و فروپاشی آن، ولتاژ بالا ایجاد می‌شود.

4. این ولتاژ بالا از طریق وایر یا کوئل-برقی به شمع منتقل می‌شود.

5. شمع جرقه می‌زند و مخلوط سوخت و هوا در سیلندر محترق می‌شود.

 انواع کویل در خودروها

بسته به طراحی موتور، کویل‌ها انواع مختلفی دارند:

علائم خرابی کویل چیست؟

اگر یکی از علائم زیر را مشاهده کردید، احتمال خرابی کویل وجود دارد:

• لرزش موتور در حالت ایستاده

• روشن نشدن خودرو

• شتاب ضعیف

• مصرف بالای سوخت

• چراغ چک موتور روشن است

 روش‌های تست جرقه کویل

۱. تست دستی با شمع و وایر

ابزار مورد نیاز: یک شمع سالم، انبردست عایق‌دار

مراحل:

1. وایر را از کویل جدا کنید.

2. یک شمع سالم به وایر وصل کنید.

3. بدنه شمع را به بدنه فلزی موتور بچسبانید.

4. استارت بزنید و به نوک شمع نگاه کنید.

   • اگر جرقه آبی و قوی بود، کویل سالم است.

   • اگر جرقه زرد، ضعیف یا بدون جرقه بود، احتمال خرابی کویل وجود دارد.

⚠️ نکته ایمنی: در حین انجام تست، از تماس دست با وایر و شمع خودداری کنید تا دچار برق‌گرفتگی نشوید.

۲. تست با مولتی‌متر

ابزار مورد نیاز: مولتی‌متر دیجیتال یا آنالوگ

مراحل:

1. مولتی‌متر را روی حالت اهم (Ω) قرار دهید.

2. پایه‌های ورودی کویل را به مولتی‌متر وصل کنید و مقدار مقاومت اولیه را یادداشت کنید.

3. سپس خروجی‌های کویل را اندازه بگیرید (مقاومت ثانویه).

4. مقادیر باید با مشخصات کارخانه‌ای تطابق داشته باشند (برای مثال ۰.۴ تا ۲ اهم برای اولیه و ۶ تا ۱۵ کیلو اهم برای ثانویه)

۳. تست با دستگاه دیاگ

اگر به تجهیزات حرفه‌ای دسترسی دارید، تست کویل را با دستگاه دیاگ انجام دهید. این روش دقیق‌ترین و بی‌خطرترین روش است و عملکرد کویل را به صورت لحظه‌ای در سیستم ECU بررسی می‌کند.

 راهکار بعد از تشخیص خرابی کویل

اگر در تست مشخص شد که کویل خراب است، باید آن را تعویض کنید. توصیه می‌شود از کویل‌های اصلی و با کیفیت استفاده کنید تا عمر موتور و راندمان خودرو حفظ شود.

 نکات پایانی

• حتماً قبل از تست کویل، باتری خودرو را بررسی کنید.

• از سلامت شمع‌ها و وایرها مطمئن شوید چون این موارد نیز می‌توانند بر عملکرد کویل تأثیر بگذارند.

• کویل خراب می‌تواند باعث آسیب دیدن ECU شود، پس تست به موقع آن اهمیت زیادی دارد.